Bugün birçok açıdan nasıl da kötü geliyor çoğumuza değil mi?
Çiçek bahçesine benzer bir toplum.
Çiçeklerdeki gibi farklı renkler ile kokuları anlatır ayrı halklar ve kültürler.
Tekilleştirme ve aynılaştırma yani standart bir formata dönüştürme üretilecek şeyler için olabilir, insanlar için değil.
O gün yapıldı.
Dün yapıldı.
Bugün de.
Aynılaştırma çabası ayrıştırma ve sığlaştırmaya da zemin oldu her defasında.
Önceleri şanslıydı coğrafya.
Gidiş ve terk ediş kolay değildi bugünkü kadar.
Bir şirket en iyileri topladığı kadar büyür ve yükselir.
Cupertino’da Apple’ın merkezinde kaç ülke ve milliyetten insan var?
Restaurantlarında kaç farklı mutfaktan yemek?
İşte aynılaştırmadan da aynı yönde koşturtabilmenin sırrı ve sonucu.
Biz hâlâ aynı kafadayız.
Oysa hangi kentte olursanız olun.
Herhangi bir yaya geçidine gidin.
Geçitte öncelik ve üstünlük yayada diye yavaşlayan ve yol veren kaç araç sürücüsü görürsünüz?
Eğitimi, yaşı ve cinsiyeti de farketmez!
Ya kırmızı ışıkta sabırla bekleyen ve hakkına razı, kural tanır kaç vatandaş bulursunuz; ha Kadıköy’de ha Bağcılar’da.
Bir toplum tepeden tırnağa kural tanımaz hale geldiğinde birden fazla sonuç olur:
O artık medeni bir toplum değildir.
Hukuk yoktur.
Düzen kalmamıştır.
Kimin kime ne dediğinin önemi bitmiştir.
Gelen ile giden aynıdır.
Çünkü toplum formaları farklı aynı çürümüşlerden oluşmaktadır.
Yani vatandaşı Türkçe konuşmaya alıştırmaktansa vatandaş ve insan olmayı benimsetmek lazımdı, şarttı.
İnsansız toplum, vatandaşsız devlete doğru dörtnala gidiyoruz denilse de Akif’in İnsan şiiriyle bu derde çareler arayabiliriz.
Haberdâr olmamışsın kendi zâtından da hâlâ sen,
“Muhakkar bir vücûdum!” dersin ey insan, fakat bilsen.
Senin mâhiyyetin hattâ meleklerden de ulvîdir:
Avâlim sende pinhandır, cihanlar sende matvîdir:
Zeminlerden, semâlardan taşarken feyz-i Rabbânî,
Olur kalbin tecellî-zâr-ı nûrâ-nûr-i Yezdânî.
Musaggar cirmin amma gâye-i sun’-i İlâhîsin;
Bu haysiyyetle pâyânın bulunmaz, bîtenâhîsin!
Edîb-i kudretin beytü’l-kasîd-i şi’ri olmuşsun;
Hakîm-i fıtratın bir anlaşılmaz sırrı olmuşsun.
Osman Ataman