İyi İnsan Olmak İçin
İnsanoğlunun başarı ya da başarısızlığını açıklayan birçok neden ortaya konmuş ve kabul görmüştür. Bu sürece eklenebilecek bir neden de; insanın yerinde, zamanında ve yeterince yapması gerekenleri yapmamasıdır. Anormal davranışı tanımlamak için başvurulan bir ölçüt de; davranışın normalden sapmasıdır. Bir başka söylemle artan ya da azalan davranışlar sonucunda işlevsellik bozulur ise bu davranış anormal olarak kabul edilir. Olumlu olan ve değişen yeni anlayışa göre normal olmayan davranışın kendisidir, insan normaldir. Bu anlayış sayesinde uyumsuz davranışlarla başa çıkma umudu arttı ve yöntemleri zenginleşti. Çünkü insan değişmez fakat davranışı değişebilir. Konumuza dönersek; kültürümüzde bu sapma süreci ifrat ve tefrit kavramları ile açıklanmıştır Bu iki kavram, bir şeyin aşırılığını veya eksikliğini ifade eder ve her ikisi de genellikle olumsuz bir anlam taşır. Bu iki aşırı uç arasında bulunan orta yol, yani denge, erdemli bir davranış olarak kabul edilir. İşte bu erdemli olan dengeye ulaşamadığımızda hem kişisel hem de sosyal yaşamda ciddi sorunlar ortaya çıkmaya başlıyor. Bu denge durumuna ulaşabilmek için insanın yerinde ve zamanında sorumluluklarını yerine getirmesi ile mümkündür. Günümüz insanı bunu başarabilseydi aşağıdaki durumları sanırım yaşamamış olurduk.
- Yerinde ve zamanında erteleyebilmeyi ve vazgeçmeyi başarabilseydik:
- Uluslararası sınavlarda derecemiz çok daha iyi olurdu.
- Dikkat ve eylem kontrol sorunları yaşamazdık.
- Yerinde ve zamanında yeterince uyuyabilseydik:
- Fiziksel ve ruh sağlığımız çok daha iyi olurdu.
- Hem psikolojimiz hem de biyolojimiz uyku sayesinde her gece sabaha kadar yenilenirdi.
- Yerinde ve zamanında yeterince beslenmeyi başarabilseydik:
- Daha düzenli olabilirdik.
- Aidiyet duygumuz yükselirdi.
- Bu kadar obezite riski taşıyan insanımız olmazdı.
- Yerinde ve zamanında yeterince sorumluluğumuzu alabilseydik:
- Daha özgür hissederdik. Çünkü, özgürlük insanın kendi sorumluluğunu aldığı an yaşanabilen bir duygudur.
- Boşanmalar çok daha az olurdu.
- Eleştiri, şikâyet ve suçlama yerine yapıcı bir işbirliği ortaya çıkardı.
- Yerinde ve zamanında yeterince yardım edebilseydik:
- Sosyolojiye ihtiyaç duymazdık.
- Dilenmeye ihtiyaç duymazdık.
- Kıskançlığın yerini işbirliği alırdı.
- Yalnızlığın yerini aidiyet duygusu alırdı.
- Kalabalıklar içinde tek olmak yerine, tek başımayım fakat yalnız değilim anlayışı alırdı.
- Yerinde ve zamanında yeterince anlayabilseydik:
- Kalabalıklar içinde yalnız hissetmezdik.
- Başkası ile yarışmak yerine kendimizle yarışmayı öğrenirdik.
- Kendimde başkasını, başkasını kendimde var etmeyi öğrenirdik.
- Anlaşılmadığımı hissettiğimde, kendimden kaçarak sana koştum, kendimden vaz geçerek sana koşma ile ne seni yakalabildim ne de kendim olabildim.
- Yerinde ve zamanında yeterince tanıyabilseydik:
- Tanıdığımızı kendisine tanıtabilirdik.
- Ayna olup kendisini bizde görebilirdi.
- Tanıdığımız ve tanıttığımız kişiyi yönlendirebilirdik.
- Yönlendirildiği alanda yetişirdi.
- Yetiştiği alanda, kendisine, ilesine ve ülkesine hizmet edecek şekilde istihdam edilirdi.
- Yerinde ve zamanında yeterince kabullenebilseydik:
- Geçmişi ve geleceği bu gün yaşamazdık.
- Kendimiz geçmişte aramak yerine bu günde arardık.
- Kendimizi anlamak için bu güne değil geçmişe bakardık.
- Sorunun bir parçası olmak yerine çözümün parçası olurduk.
- İnsanlara karşı güçlü hissetmek için onların açıklarını arayıp istifleyen olmak yerine onların açıkları örtmeye çalışan biri olurduk.
- Yerinde ve zamanında yeterince kul olmayı başarabilseydik:
“İYİ İNSAN” OLURDUK
Mustafa Koç